ओखलढुङ्गाको रुम्जाटार—पहाडको काखमा टाँसिएको सानो बस्ती। बिहानै उकालीबाट बादल उठ्थ्यो, भक्कल खुलेको आकाशमुनि गाउँका टिनका छाना झन् चम्किन्थे। यही गाउँमा एउटा घर थियो—गाउँले जसलाई “जर्साब–कर्साबको घर” भनेर चिन्थे।यो नाम कसैले राखेको थिएन, बर्सौँदेखि गाउँले आफैँले चलायमान बनाएका थिए। किनकि, यो घरमा सरकारले दिएको दर्जाभन्दा पनि गाउँलेले दिएको सम्मान धेरै थियो।
बिज्ञापन
वि.सं. २०१३ सालतिर एक बिहान रुम्जाटारमा खबर फैलियो—“राजा महेन्द्र पूर्वतिर पैदल भ्रमण गर्दै यहाँ आउनुहुँदो रहेछ !”गाउँमा हतार–हतार तयारी सुरु भयो। उनीहरूमा अगाडि थिए—खड्गसिंह गुरुङ र खड्गबहादुर गुरुङ।दुवै दाजुभाइ, दिदी–बहिनीका छोरा, रुम्जाटारका गर्विलो छिमेकी।केही दिनमै रुम्जाटार नयाँ रुपमा ढल्किँदो देखिन्थ्यो। पिँढा बनाइयो, बाजागाजा तालिम भयो।
बिज्ञापन
स्वागत समारोहका संयोजक खड्गसिंह र उप–संयोजक खड्गबहादुर।गाउँका मान्छे भन्थे—“दाजुभाइले हात हालिदिएपछि त काम त तोरीको छोप्पा जस्तै छिटो हुन्छ नि !”
त्यतिबेलादेखि नै यी दुवै जनाको छवि गाउँमा गहिरो बस्यो—नेतृत्व, इमान र सेवामा एक–अर्काका सहयात्रीजस्तै।बेलाबेलामा हुने छलफल, मेलापात र गाउँका चहल–पहल बीच दुवै दाजुभाइ फेरि अगाडि उभिए।
बिज्ञापन
पञ्चायत आयो, चुनाव भयो, आवाजहरू उठे।गाउँले फेरि एक स्वरमा भन्थे—“प्रधानपंच त खड्गसिंह दाइ, उपप्रधानपंच खड्गबहादुर दाइ नै त हो !”यसरी दुवै दाजुभाइ फेरि गाउँको निर्णय–कक्षमा सँगै बसे।
गाउँका समस्या समाधान गर्न उनीहरूको हातमा कैयौँ आवाजहरू आउँथे, र दुवैले हाँस्दै–हाँस्दै सुनिदिन्थे।
समय बित्दै गयो।गाउँमा एकदिन एउटा खबर फैलियो—“खड्गबहादुर दाइका छोराहरू त सेनामा ठुल्ठूला पदमा पुगेछन् !”पहिलो पत्र आयो—ध्रुव गुरुङ – कर्नेल (प्राविधिक सेवा)गाउँले ढोलक बजाएनन्, तर आँगनभरि गर्वले छाती फुलाए।
छिट्टै अर्को खबर आयो—सुरेश गुरुङ – कर्नेल (इन्जिनियरिङ सेवा)पहिलेका बालक सुरेस आज सैनिक इन्जिनियरका रूपमा ‘कर्साब’ भइसकेका थिए।अनि त्यही घरका दुई भाइ—मानार्थ उपरथी नवराज गुरुङ,सहायक रथी गौरव गुरुङ।
गाउँका बुढाबुढी भन्थे—“एउटै घरका यति धेरै जर्नेल–कर्नेल ! यो त रुम्जाटारकै इतिहासमा पहिलो चिज हो !”संयोग यस्तो बन्यो कि सरकारी दर्जाभन्दा पनि गाउँलेले दिएको उपनाम नै स्थायी बन्यो—“रुम्जाटारे जर्साब–कर्साबको घर”
दाजुभाइको गाथा त्यत्तिमा रोकिएन।खड्गसिंह गुरुङका नाति दिपेश गुरुङअहिले अफिसर क्याडेट भएर तालिममै छन्।गाउँका आमा दिदीहरूले मख्ख परेर भन्छन्—“हेर त, दिपेश पनि जर्साब बन्ने बाटोमै छ रे ! दाजुभाइको परम्परा त सकिँदैनजस्तो छ !”
रेडियो सुन्ने बुढाबाजे पान चपाउँदै भन्थे—“जहाँका घर–घरमा सैनिक अफिसर हुन्छन्, त्यो त क्याम्पजस्तै भइहाल्यो नि !”गाउँको चौतारोमै कसैले हाँस्दै थपिदिन्थे—“धान कम, जर्साब ज्यादा हुने बस्ती रुम्जाटार !”साँचोमा, क्याप्टेनदेखि कर्नेल, मेजरदेखि रथीसम्म—रुम्जाटारका सानै गल्लीबाट धेरैपटक सैनिक जुत्ताको ठक्–ठक् आवाज सुनिएको छ।
गाउँका एकजना दाजु अक्सर भन्थे—“खड्गसिंह–खड्गबहादुरका हातले सुरु गरेको नेतृत्व र सेवाको उज्यालो आज तीन पुस्तासम्म छरिएको छ।यो विरासत हो—रुम्जाटारको, हाम्रो पहाडको, हाम्रो देशको।”रुम्जाटारको साँझमा जब बादल हटेर पहाडहरू सुनिँलो देखिन्छन्,त्यहीँ कतै—जर्साब–कर्साबहरूको घर अझै उही गौरवसहित उभिएको छ,
इतिहासका पानाहरुमा आफ्नो कथा बुनिरहेझैँ।रुम्जाटारको यो कथा—परम्परा, प्रतिष्ठा र परिवारको असल नाम कहिल्यै हराउने छैन।
